ไห่เถา (海淘) ในภาษาจีน หมายถึง “การซื้อของจากต่างประเทศ” ส่วนคำจำกัดความกว้าง ๆ ของไห่เถา คือ การค้าออนไลน์ข้ามพรมแดนของจีน (Cross-border E-commerce) (ตารางที่ 1) เหตุใดจึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับการค้าระหว่างประเทศแบบปกติต่อผู้ส่งออกไทย มันทํางานอย่างไร ศ.ดร.ทัง จื่อมิน ผู้อํานวยการศูนย์อาเซียน-จีนศึกษา สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์ (CASPIM) ได้อธิบายในหนังสือ “Fruit That Will Last: Thai Fruit Export to China”
คําจํากัดความกว้าง ๆ ของช่องทางไห่เถา หมายรวมถึงบริษัทในประเทศจีนหรือต่างประเทศที่ทำธุรกิจเกี่ยวกับการค้าออนไลน์ข้ามพรมแดน บุคคลที่เป็นตัวแทนให้บริการจัดหา และนักท่องเที่ยวที่ซื้อสินค้าในต่างประเทศ (ตารางที่ 1) โดยขนาดตลาดการค้าออนไลน์ข้ามพรมแดนในประเทศจีนปี 2565 คาดว่าอยู่ที่ 273.4 พันล้านหยวน (รูปภาพที่ 1) เมื่อเทียบกับ 3.2 ล้านล้านหยวนของการค้าออนไลน์ข้ามพรมแดน และ 17.4 ล้านล้านยวนของการนําเข้าสินค้าทั้งหมดของประเทศในปีเดียวกัน
ตัวอย่างบริษัทที่ทำการค้าออนไลน์ข้ามพรมแดนในประเทศจีน ได้แก่ ผู้เล่นอีคอมเมิร์ซรายใหญ่ เช่น TMall (天猫国际) JD (京东国际) pinduoduo (拼多多全球购) และผู้เล่นพิเศษด้านการซื้อของจากต่างประเทศ เช่น kaola (考拉海购) เป็นแพลตฟอร์ม B2C หรือ taobao (全球购) ymatou (洋码头) และ Tik Tok (抖全球购) เป็นแพลตฟอร์ม C2C (รูปภาพที่ 2)
สำหรับลูกค้าสั่งที่ซื้อสินค้าบนแพลตฟอร์ม ผู้นำเข้าจะดำเนินการจัดเตรียมและส่งมอบสินค้าโดยตรงให้กับลูกค้าตามคำสั่งซื้อจากต่างประเทศ หรือในบางกรณีจากคลังสินค้าทัณฑ์บนในประเทศจีน โดยจะถูกเรียกเก็บภาษีศุลกากร (Tariff) ภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) และภาษีการบริโภค (Consumption Tax) ที่ร้อยละ 70 ของระดับปกติสำหรับโควต้าส่วนบุคคลของลูกค้า
ในกรณีของการค้าระหว่างประเทศแบบปกติผู้นำเข้าต้องรับความเสี่ยงจากความไม่แน่นอนของตลาดและจะถูกเรียกเก็บค่าใช้จ่ายด้านการประกันภัย (Premium Charge) นอกจากนี้ยังมีอัตรากำไรสำหรับช่องทางต่าง ๆ ทั้งนี้หากเปรียบเทียบกับผู้นำเข้าในรูปแบบการค้าออนไลน์ข้ามพรมแดนอาจเสนอขายสินค้าที่มีราคาที่ต่ำกว่า การมีความเสี่ยงน้อยกว่า เนื่องจากเป็นการผลิตสินค้าตามคำสั่งซื้อ ไม่มีส่วนต่างกำไรสำหรับช่องทางการจำหน่ายระดับพิเศษ นอกจากข้อได้เปรียบด้านต้นทุนแล้วยังรวมถึงการมีอุปสรรคในการเข้าตลาดที่ต่ำกว่าของ SMEs ที่ได้รับการรับรอง และบุคคลธรรมดาสามารถเป็นผู้นำเข้าบนแพลตฟอร์ม C2C ได้เช่นกัน
ข้อจำกัดที่สำคัญคือขอบเขตของจำนวนสินค้า เนื่องจาก รายชื่อสินค้าในการค้าออนไลน์ข้ามพรมแดนในปี 2565 ที่ได้รับอนุญาตมีเพียง 1,476 รายการ (HS 8 หลัก) เท่านั้น ประกอบด้วย 44 รายการ บทที่ 08 (ผลไม้และลูกนัตที่บริโภคได้ เปลือกผลไม้จำพวกส้มหรือเปลือกแตง) เช่น มะพร้าว ทุเรียน และมังคุด ดังนั้นเมื่อพิจารณาถึงลักษณะที่เน่าเสียง่ายของสินค้าแล้ว แพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซอาจต้องระมัดระวังในการเลือกชนิดผลไม้และผู้นำเข้า นอกจากนี้ยังมีข้อจำกัดด้านโควต้าส่วนบุคคลของผู้ซื้อที่กำหนดจำนวนเงิน 5,000 หยวนต่อธุรกรรม และ 26,000 หยวนต่อคนต่อปี หากผู้ซื้อต้องการใช้ประโยชน์จากภาษีที่ต่ำกว่า
เรียบเรียงโดย: ศูนย์อาเซียน-จีนศึกษา สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์
แหล่งที่มา: https://www.sina.com.cn/
รูปภาพ: https://www.iresearchchina.com/