มะพร้าวอ่อนของไทยถือเป็นหนึ่งในผลไม้สด จำนวน 22 ชนิด ที่ประเทศจีนอนุญาตใหนำเข้าประเทศได้ตามพิธีสารว่าด้วยข้อกำหนดของทั้งสองประเทศ ปัจจุบันมะพร้าวไทยเป็นผลไม้ที่กำลังได้รับความนิยมในกลุ่มผู้บริโภคชาวจีนเป็นอย่างมากรองจากทุเรียน โดยเฉพาะฤดูร้อนของจีนเป็นช่วงที่ผู้บริโภคต้องการเครื่องดื่มที่มีรสชาติหวานเย็น จึงทำให้มะพร้าวน้ำหอมของไทยเป็นที่ต้องการเพิ่มสูงขึ้น เนื่องจาก น้ำมะพร้าวช่วยดับกระหาย คลายความร้อนได้ดีและที่สำคัญมะพร้าวน้ำหอมของไทยมีรสชาติที่หอม หวานและเนื้อหนาสองชั้นอันเป็นเอกลักษณ์ขึ้นชื่อ ซึ่งแตกต่างกับน้ำกะทิเจือจางที่ผู้บริโภคชาวจีนคุ้นเคย สอดคล้องกับความเห็นของ “ไป๋กั่วหยวน (Pagoda)” บริษัทดำเนินธุรกิจจำหน่ายผลไม้ที่มีชื่อเสียงของจีน กล่าวว่า มะพร้าวน้ำหอมไทยมีโอกาสเติบโตมากในตลาดจีน เดิมในปี พ.ศ. 2559 มะพร้าวน้ำหอมไทยสามารถขายได้ประมาณ 4 ล้านลูก แต่ในปี พ.ศ. 2563 ยอดขายเพิ่มขึ้นเป็น 15 ล้านลูก ทั้งนี้ หากคุณภาพของมะพร้าวน้ำหอมไทยไม่มีการเปลี่ยนแปลงไปมากนัก คาดการณ์ว่าการส่งออกมะพร้าวน้ำหอมไทยไปตลาดจีนจะเพิ่มขึ้นประมาณร้อยละ 25-30 ต่อปี
ท่ามกลางสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ปรากฎว่าการส่งออกมะพร้าวน้ำหอมไทยกลับไม่ได้รับกระทบแต่อย่างใด ในทางกลับกันคำสั่งซื้อกลับเพิ่มขึ้นโดยเฉพาะในตลาดจีนที่เศรษฐกิจกลับมาฟื้นตัวหลังการแพร่ระบาดของ โควิด-19 กอปรกับเป็นช่วงฤดูร้อนทำให้ความต้องการบริโภคมะพร้าวน้ำหอมในจีนมีมากขึ้นด้วย อย่างไรก็ตาม การส่งออกมะพร้าวน้ำของไทยยังเผชิญกับปัญหาที่สำคัญ คือ ภัยแล้งที่ส่งผลให้ผลผลิตของเกษตรกรในช่วงนี้ลดลง เมื่อผลผลิตน้อยจึงไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาด
สำหรับมะพร้าวน้ำหอมไทยที่มีชื่อเสียงด้านรสชาติและคุณภาพเฉพาะจนได้ขึ้นทะเบียนรับรองสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (Geographical Indication: GI) ได้แก่
“มะพร้าวน้ำหอมราชบุรี” มีลักษณเป็นมะพร้าวพันธุ์เตี้ย เปลือกสีเขียวสด ก้นจีบตรงกลางผลป่องกลม รูปทรงสม่ำเสมอ หรือเรียกว่า “หมูสีเขียว” มีค่าความหวาน 7-10 องศาบริกซ์ มีกลิ่นหอมคล้ายใบเตย และเนื้อมะพร้าวมีความหนาสองชั้น โดยมีพื้นที่ปลูกครอบคลุมทั้งหมด7 อำเภอของจังหวัดราชบุรี ได้แก่ อำเภอดำเนินสะดวก อำเภอวัดเพลงอำเภอบ้านโป่ง อำเภอเมืองราชบุรี อำเภอบางแพ อำเภอปากท่อ และอำเภอโพธาราม ซึ่งได้ขึ้นทะเบียนรับรองสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ เมื่อวันที่ 29 ธันวาคม 2558
“มะพร้าวน้ำหอมบ้านแพ้ว” มีลักษณเป็นมะพร้าวพันธุ์เตี้ยผลกลมรี ก้นมีจีบเป็นพู 3 พูชัดเจน เปลือกมีสีเขียว เนื้อมะพร้าวเหนียวนุ่ม น้ำมะพร้าวมีรสหวานค่าความหวาน 6-7.5 องศาบริกซ์ และมีกลิ่นหอมคล้ายใบเตยเป็นเอกลักษณ์ เนื่องด้วยสภาพพื้นที่ของจังหวัดสมุทรสาครเป็นพื้นที่ราบลุ่มชายฝั่งทะเล ได้รับอิทธิพลด้านความชื้นในบรรยากาศสม่ำเสมอ เจริญเติบโตได้ดี โดยมีพื้นที่ปลูกครอบคลุมทั้งหมด 3 อำเภอของจังหวัดสมุทรสาคร ได้แก่ อำเภอเมืองสมุทรสาคร อำเภอกระทุ่มแบน และอำเภอบ้านแพ้ว ได้ขึ้นทะเบียนรับรองสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ เมื่อวันที่ 26 กรกฎาคม 2560
“มะพร้าวน้ำหอมบางคล้า” เป็นมะพร้าวน้ำหอมพันธุ์หมูสี มีลักษณะทรงผลเล็กรียาว ขนาดผลเล็ก ผิวเปลือกมีสีเขียวอมเหลือง เปลือกนอกบางไม่ชุ่มน้ำ ก้นผลมี 3 จีบ เนื้อมะพร้าวมีสีขุ่น บาง และนุ่ม น้ำมะพร้าวมีรสหวานเด่น ค่าความหวาน 8-10 องศาบริกซ์ และกลิ่นหอมคล้ายใบเตย โดยมีพื้นที่ปลูกครอบคลุมทั้งหมด 3 อำเภอของจังหวัดฉะเชิงเทรา ได้แก่ อำเภอบางคล้า อำเภอคลองเขื่อน และอำเภอเมืองฉะเชิงเทรา ได้ขึ้นทะเบียนรับรองสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ เมื่อวันที่ 2 เมษายน 2551
ข้อจำกัดและความท้าทายของมะพร้าวน้ำหอมไทยในตลาดจีน
– มะพร้าวน้ำหอมคุณภาพดีมีพื้นที่เพาะปลูกที่จำกัด โดยเฉพาะมะพร้าวน้ำหอมที่ได้ขึ้นทะเบียนรับรองสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์
– ปัญหาภัยแล้งของไทยส่งผลกระทบต่อปริมาณการผลิตมะพร้าวน้ำหอมไทย เนื่องจากมะพร้าวเป็นพืชที่ต้องการน้ำมากในการเจริญเติบโต จึงทำให้ผลผลิตมะพร้าวออกมาน้อย ไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาดจีน
– ในช่วงที่ผลผลิตมะพร้าวน้ำหอมไทยลดลงในช่วงฤดูแล้ง ราคาปรับตัวสูงขึ้นถึงลูกละ 70 บาท ซึ่งทำให้ประเทศคู่แข่งที่ส่งออกมะพร้าวไปตลาดจีนอย่างเวียดนาม ฟิลิปปินส์ ศรีลังกา และอินเดียเข้ามาทำตลาด โดยใช้ความเป็นมะพร้าวอ่อนสีเขียวที่สดและราคาถูกมาเป็นจุดขาย
– ประเทศคู่แข่งอย่างเวียดนามได้มีการพัฒนาสายพันธุ์มะพร้าวน้ำหอมของให้มีความหอมหวานเช่นเดียวกับมะพร้าวน้ำหอมไทย ดังนั้น ประเทศไทยจึงหยุดพัฒนาไม่ได้เพื่อรักษาความเป็นมะพร้าวน้ำหอมเบอร์หนึ่งของโลกเอาไว้ให้
ที่มาข้อมูล:
– สัมภาษณ์ ดร.วรชาติ ดุลยเสถียร ผู้เชี่ยวชาญโซ่อุปทานด้านเกษตร CLMV และอุปนายกสมาคมคนไทยธุรกิจเกษตร, วันที่ 17 ธันวาคม 2563
– สัมภาษณ์ คุณจอมพงษ์ โตมงคล (ผู้ส่งออกทุเรียนรายใหญ่และเจ้าของล้งทุเรียน), วันที่ 17 ธันวาคม 2563
– 97. สช 60100097 มะพร้าวน้ำหอมราชบุรีสืบค้นเมื่อ 30 ธ.ค. 63 จากhttps://www.ipthailand.go.th/en/กลุ่มงานคุ้มครองจริยธรรม/item/97-สช-60100097-มะพร้าวน้ำหอมราชบุรี.html
– 110. สช 61100110 มะพร้าวน้ำหอมบ้านแพ้วสืบค้นเมื่อ 30 ธ.ค. 63 จาก http://www.ipthailand.go.th/th/gi-011/item/gi61100110.html
– 140. สช 63100140 มะพร้าวน้ำหอมบางคล้าสืบค้นเมื่อ 30 ธ.ค. 63 จากhttps://ipthailand.go.th/th/gi-011/item/gi63100140.html
– ‘มะพร้าวน้ำหอม’ ยังมีอนาคตไกลในประเทศจีนสืบค้นเมื่อ 30 ธ.ค. 63 จากhttps://www.bangkokbanksme.com/en/fragrant-coconut-has-future-china
– สินค้าเกษตรทางรอดประเทศช่วงวิกฤตโควิด ผู้ส่งออกมะพร้าวน้ำหอมไปจีน ออเดอร์ล้นมะพร้าวไม่พอส่งออกสืบค้นเมื่อ 30 ธ.ค. 63 จากhttps://ibusiness.co/detail/9630000033276
ที่มารูปภาพ: https://www.freshplaza.com/article/9063119/thailand-is-a-big-supplier-of-coconuts-to-china/
เรียบเรียงโดย: ณัฐพัชร์ อภิรุ่งเรืองสกุล อาจารย์ประจำคณะบริหารธุรกิจ สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์
